Γαμοκανονικότητα όπως ετεροκανονικότητα Τέλη Αυγούστου. Τετάρτη απόγευμα. Μόλις γύρισα από διακοπές (αχ! βαχ!). Αθήνα, ζέστη (ουφ!) και μια βραδύτητα χαρακτηριστική των ζεστών καλοκαιρινών απομεσήμερων. Πρέπει να ετοιμαστώ για το γάμο. Έχω δυο ώρες για να κάνω τα μποτέ μου, κουκλίτσα να γενώ, να καταπλήξω τα πλήθη. Έλα μου ντε όμως που το φρικιό μέσα μου δε μου επιτρέπει να ντυθώ για γάμους και πανηγύρια. Το πάλεψα και, παρόλη την πάλη, τελικά τα ίδια φόρεσα. Τζιν και πάλι τζιν. Δεν έχω, βέβαια, και τίποτα καλύτερο να βάλω κι επειδή, ως γνωστόν, το dress code είναι αυστηρό σε αυτές τις περιστάσεις, ανησυχώ μπας και φάω πόρτα. Ευτυχώς, που είναι πολιτικός ο γάμος και δε θα φάω στη μάπα (ελπίζω ο ηλίθιος) τα διάφορα παραληρήματα γονέων, συγγενών και φίλων, που συνοδεύουν πάντα τους θρησκευτικούς γάμους, και που εκτελούνται, πάντα, με χειρουργική ακρίβεια. Μοιάζουν όλοι σαν να είναι κλώνοι ενός αρχετυπικού γάμου, που κινείται στο πεδίο των συμβόλων. Η συγκίνηση της μητέρας της νύφης (δε θυμάμαι το σημείο που δακρύζει), το άγχος του πατέρα μέχρι να παραδώσει τη μοσχαναθρεμμένη στο γαμπρό, ο μαντράχαλος, που περιμένει με την ανθοδέσμη, το πάτημα του ποδιού του δόλιου του γαμπρού σε μια έκρηξη χειραφέτησης της νύφης, το υπερήφανο ύφος του παπά, που επιτέλους, του αναγνωρίζουν εκτός από το ρόλο του διαμεσολαβητή μεταξύ Θεού και ανθρώπων (αυτό το 'χει έτσι κι αλλιώς! Όλε!) κι αυτόν μεταξύ Κράτους και ανθρώπων (ξανά Όλε!), ο χορός του Ησαΐα, οι καταπληκτικές φωτογραφίες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την τέλεση του μυστηρίου (αλήθεια ποιο ακριβώς μυστήριο συμβαίνει;), και τέλος η ανάρτηση των νεονύμφων (όπως οι κατάδικοι στην άγρια Δύση) στα συνοικιακά φωτογραφεία. Ειδικά το τελευταίο αποτελούσε αληθινό φετίχ των εφηβικών μου χρόνων. Ίσως η ψυχανάλυση να μπορεί να μου δώσει μια απάντηση στην εμμονή μου με τις φωτογραφίες γάμων. Ωσότου, όμως, να γίνει αυτό θα ήθελα να παρακαλέσω από αυτή την ιστοσελίδα τους αναγνώστες να μου στείλουν τις διευθύνσεις φωτογραφείων που έχουν λατρέψει για τη γαμήλια θεματολογία τους. Άραγε, έχει κανείς ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα αυτό; Δε θα συνεχίσω με τους θρησκευτικούς γάμους, γιατί συγχύζομαι κι έχω άσχημο στόμα και δε θα ήθελα να με κακο-χαρακτηρίσετε. Μετά, λοιπόν, την μικρή υπαρξιακή και ενδυματολογική κρίση μου, τα απίστευτα μπινελίκια στον εαυτό μου, που για μια ακόμη φορά πήρα το αυτοκίνητο στο κέντρο και τώρα δε βρίσκω να παρκάρω, έφτασα ασθμαίνοντας στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Πριν μπω, συνάντησα φίλους και γνωστούς, θαύμασα το κάλος και τα κιλά των συγγενών, περιμένοντας τους μελλόνυμφους κουτσομπόλεψα τους παρευρισκομένους, γενικώς έκανα το καθήκον του να είμαι ευχάριστος, γλυκός, ευγενικός και γενικώς έλιωσα στη χαιρετούρα και δέχτηκα καταιγισμό ευχών «Να ζήσουν! Και στα δικά σου!». Για μια στιγμή, μου ήρθε να βροντοφωνάξω ότι είμαι πουστάρα και ότι, προς το παρόν, δεν έχουμε αυτό το δικαίωμα και ότι όταν το αποκτήσουμε, δε θα ξεχάσω να τους καλέσω όλους, αλλά συγκρατήθηκα. Είχα απέναντί μου μια φιλενάδα μου που μου έκλεινε με νόημα το μάτι κάθε φορά που χαμογελούσα ψεύτικα σε ανθρώπους που δε θυμόμουν ούτε το όνομα, ούτε μπορούσα να κάνω τη σύνδεση με το πρόσωπο. Ήταν σα να μου έλεγε «Μπράβο σου! Με τέτοια άνοια τι τους θες τους γάμους;» Στο πεντηκοστό «και στα δικά σου» μου ήρθε να ουρλιάξω ότι θέλω όλοι οι νεόνυμφοι να καούν μαζί με τις μπουμπουνιέρες και τους συγγενείς τους αλλά και πάλι συγκρατήθηκα και ανέβαλλα το ολοκαύτωμα για μια άλλη φορά. Είχα πολλά χρόνια να πάω σε πολιτικό γάμο και σε συνδυασμό με την άνοια που προανέφερα, μπήκα ανυποψίαστος στην αίθουσα τελετών. Παρακολούθησα με ευλάβεια την τελετή και έμεινα με το στόμα ανοιχτό με τις ομοιότητες που αναγνώρισα μεταξύ θρησκευτικού και πολιτικού γάμου. Όχι στο τελετουργικό αλλά στα συμφραζόμενα. Η αντιδήμαρχος κ. Καλλιόπη Μπουρδάρα, με ένα υπέροχο χτένισμα που θύμιζε κάτι από Τασσώ Καββαδία στις δόξες της και ταγεράκι τύπου Θάτσερ, έκανε ότι μπορούσε για να δείξει τον αποτροπιασμό και τη δυσφορία της που αναγκαζόταν να παντρέψει πολιτικά ένα ζευγάρι φερέλπιδων νέων. Διάβασε το κείμενο με περισσή αηδία και έφυγε τρέχοντας όπως ακριβώς μπήκε δηλαδή, χωρίς να ευχηθεί τίποτα στους νεόνυμφους. Στη βιασύνη της να γκρεμιστεί, ξέχασε να υπογράψει το πρακτικό του γάμου και αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω, πιο ξινισμένη από ποτέ. Αναρωτιόμουν εκείνη τη στιγμή πού πήγαν οι συμβουλές των επικοινωνιολόγων της, πού πήγε η μόρφωσή της, τόσα χρόνια στο Αρσάκειο πεταμένα στον κάλαθο των αχρήστων; Και τέλος πάντων αυτή η Ντόρα τίποτα δεν της έμαθε; Ακόμα και οι αστοί ώρες-ώρες με ξαφνιάζουν με την χοντροκοπιά τους. Μετά το τέλος της τελετής και αφού έγιναν οι δέουσες χειραψίες και ξανα-, ματα-, άκουσα τις ίδιες ευχές, ξεκινήσαμε η ομάδα των ανύπανδρων (είχαμε σχηματίσει ρωμαϊκή φάλαγγα και κινούμαστε ως ένα σώμα προσπαθώντας να προστατευτούμε από τις ευχές των γύρω), για το ξενοδοχείο, όπου θα γινόταν η δεξίωση του γάμου. Όλα κινήθηκαν μέσα σε πλαίσια ευπρεπή αφού οι νεόνυμφοι είχαν πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την περιφρούρηση της όλης εκδήλωσης. Είχαν στείλει αδιάβαστο τον μετρ με τις περικοπές στα χολιγουντιανά ευρήματα του σκηνοθέτη των γαμήλιων εκδηλώσεων του ξενοδοχείου (δε θα κόψετε τούρτα; Πώς είναι δυνατόν;) και είχαν δημιουργήσει ζώνες ασχέτων ανάμεσα στις ομάδες υψηλού κινδύνου για να μη συμβούν παρατράγουδα. Η βραδιά κύλησε ευχάριστα ρεμβάζοντας από την ταράτσα (ω συγγνώμη roof garden ήθελα να πω) την Αθήνα φωτισμένη, τον αέρα να θυμίζει ότι είναι ακόμα καλοκαίρι, σιχτιρίζοντας που γύρισα από τα νησάκια και τη θάλασσα, φαγητό και πολύ παραδοσιακό χορό με κλαρίνα που τόσο μου αρέσουν. Παρατηρούσα, χάζευα τους ανύπανδρους φίλους και φίλες. Ειδικά για τις κοπέλες, που με το ζόρι όταν ήταν μικρές τους σφήνωσαν ένα μικροτσίπ στον εγκέφαλο με την εντολή «παντρέψου», το όλον ήταν λίγο ζόρικο. Έχουν όλες προ πολλού ξεπεράσει το όριο γάμου και πλησιάζουν και το βιολογικό όριο για τεκνοποίηση και χτυπούν πλέον καμπάνες και όχι καμπανάκια. Κάθε φορά που άκουγαν όλες αυτές τις ευχές, «Να ζήσουν», «Και στα δικά σου», τα πρόσωπά τους συσπούνταν, ένας κόμπος δενόταν στο λαιμό τους και κοίταζαν με απορία το υπερπέραν. Μικρά αόρατα παιδάκια, ως άλλα κακά γκρέμλιν, στοίχειωναν κάθε τους βήμα από κει και μετά. Δεν μπορούσαν να το αντιμετωπίσουν με χιούμορ. Και εδώ που τα λέμε, όταν, από τη στιγμή που γεννιέσαι, ζεις, μεγαλώνεις και εκπαιδεύεσαι με μοναδικό προορισμό το γάμο και τα παιδιά, μετά άντε να διαχειριστείς την πραγματικότητά σου. Μπορεί ο γάμος να έχει τροποποιηθεί ως θεσμός στη νεοελληνική κοινωνία αλλά εκείνα τα πατροπαράδοτα αντανακλαστικά, που όλοι μας αναγνωρίζουμε είναι ακόμα εδώ, λιωμένο παγωτό κυλάει στο χέρι. Και αρχίζουν οι εκβιασμοί, θα μείνω μόνος στη ζωή, δε θα κάνω παιδιά και ποιος θα με κοιτάξει στα γεράματα, θα πεθάνω σαν την καλαμιά στον κάμπο, θα αρρωστήσω και δε θα έρχεται κανείς στο νοσοκομείο, και εκείνο το δυαράκι στο Παγκράτι θα το φάει η μαρμάγκα, και τα γονίδιά μου τι θα απογίνουν, το οικογενειακό όνομα, επίδομα οικογενειακό δε θα παίρνω εγώ; Μέσα σ' αυτή την ευχάριστη ατμόσφαιρα, άρχισα και γω το παιχνίδι που τόσο μου αρέσει. Αναστοχασμός λέγεται και παίζεται συνήθως κατά μόνας, κατά προτίμηση στο σπίτι, κοιτάζοντας είτε τον τοίχο, είτε το ταβάνι. Από κει προέρχεται και το άλλο του όνομα, η γνωστή σε όλους μας ταβανοσκόπηση. Μία λεσβιάζουσα αδερφή ή, αλλιώς, μια αδερφίζουσα λεσβία, όπως εγώ, με ποιο τρόπο αντιμετωπίζει το θέμα του γάμου; Βλέποντας όλο αυτό το θέαμα, αυτή την παράσταση ενός γάμου, με τη θεατρικότητά του και πέρα από τις ενστάσεις, που έχουν να κάνουν με την αισθητική του πράγματος, σκεφτόμουν τι σκατά απάντηση πρέπει να δώσω στο ερώτημα «Ναι ή Όχι στο γκέι γάμο». Σκεφτόμουν όλες τις ανοησίες, που πάνε πακέτο με το γάμο, και τρέλα μου ερχόταν. Σκεφτόμουν ότι «όχι» μη σώσουν και παντρευτούν οι gay ποτέ. Για μια αξιοπρέπεια ζούμε επιτέλους. Βλέποντας τα μούτρα της Μπουρδάρα και ακούγοντας όλες αυτές τις ευχές σκέφτηκα «Ναι», γιατί δεν είναι δυνατόν όλοι οι θρησκόληπτοι και φανατικοί να δυσανασχετούν με τον πολιτικό γάμο γενικώς. Ο gay γάμος θα είναι η εκδίκησή μας σε όλους αυτούς, που ακούνε αδερφή και λεσβία και τους έρχεται τρέλα. Ναι, θέλω να με παντρέψει η Μπουρδάρα. Θα έχω να το λέω στα παιδιά που θα κάνω με τον trans γκόμενό μου. Ποτέ δεν είχα σκεφτεί να παντρευτώ. Είχα και έχω τους πολιτικούς μου ενδοιασμούς και απέρριπτα συλλήβδην το θεσμό, με ανατριχίλα αηδίας να διαπερνά το υπέροχο κορμί μου. Όταν πρωτοάκουσα το γκέι κίνημα να διεκδικεί το δικαίωμα στο γάμο στις άλλες χώρες (τις δυτικές που λέει και η μάνα μου) σκέφτηκα, ότι για μια ακόμη φορά μας καταβρόχθισε η κενωνία. Οποία κατάντια. Τι ξεπεσμός και κατρακύλα. Φτάσαμε, μετά από τόσα χρόνια και τόσο κόπο να διεκδικούμε και να συζητάμε για θεσμούς και θέσμια, τα οποία οι ίδιοι οι εφευρέτες τους τα έχουν προ πολλού αμφισβητήσει και καταδικάσει ως μορφές καταπίεσης, αλλοτρίωσης και λοιπά και λοιπά μπλα μπλα. Ο γάμος, βλέπετε, εκτός από το ιστορικό του βάρος, έχει και πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και ψυχαναλυτικές διαστάσεις. Αποτελεί την νόμιμη, την κυρίαρχη σχέση στις κοινωνίες που ζούμε. Και επιβάλλεται να παντρευτείς, όχι με τον τρόπο που αυτό ήταν υποχρεωτικό στο παρελθόν αλλά με έναν πιο μαλακό και πλάγιο τρόπο. Πακέτο έρχεται και η μονογαμία, η πυρηνική οικογένεια, τα δικαιώματα κτλ κτλ. Το να πάρω θέση υπέρ ή κατά, δεν είναι και το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο. Σκεφτόμουν, ότι λέγοντας κάποιος ναι, μπορεί να σημαίνει, ότι θέλει να εξασφαλίσει το δικαίωμα στο γάμο σε όσους το επιθυμούν, ή μπορεί να σημαίνει ότι θέλει να χτυπήσει τις ομοφοβικές αντιδράσεις που διατυπώνονται κάθε φορά που συζητείται το θέμα, αλλά παρόλα αυτά ο ίδιος να μη θέλει να παντρευτεί. Ή μπορεί απλώς να πιστεύει, ότι ο γάμος είναι ο ιδεώδης τρόπος ζωής για όλους, άρα και για τους γκέι και τις λεσβίες. Λέγοντας κάποιος όχι, μπορεί να αντιτίθεται στο γάμο, όχι μόνο σε ότι τον αφορά, αλλά να τον αμφισβητεί συνολικά, θεωρώντας, ότι το ζητούμενο είναι να ξαναδούμε τον τρόπο που συγγενεύουμε και τους τύπους των σχέσεων που δημιουργούμε. Λέγοντας κάποιος όχι, μπορεί να αρνείται όλο αυτό το σύστημα των μονογαμικών κλειστών ζευγαριών, που ξαπλωμένα στους καναπέδες τους κοιτάζουν τηλεόραση και μαθαίνουν για την πυρκαγιά που έκαψε το σπίτι του γείτονά τους από τις ειδήσεις. Λέγοντας κάποιος όχι, μπορεί να μη θέλει την περιθωριοποίηση, που συνεπάγεται ο γάμος των πολλών, γι' αυτούς που με τις άλλες σεξουαλικότητές τους δημιουργούν άλλες μορφές οικογένειας, άλλες μορφές συγγένειας. Με αυτές τις σκέψεις να τριγυρνάνε στο μυαλό, μου έριξα κάτι ωραιότατα τσάμικα και έφυγα για το σπίτι. Τις επόμενες μέρες, το έφερνα από δω, το έφερνα από κει, άκρη δεν έβγαζα. Σκέφτηκα, ως ύστατη λύση, τα ζάρια αλλά αμέσως το προσπέρασα και λίγο πριν σχιζοφρενιάσω, σκέφτηκα, για πάρ' το αλλιώς. Βοήθησαν και κάτι συζητήσεις με φίλες και κάπως έβγαλα μια άκρη. Σκέφτηκα, ότι όταν φτάνουμε στο σημείο να συζητούμε περί γάμου και κάνουμε γαργάρα τη σεξουαλικότητα, πέστε μου σας παρακαλώ πού πάει η επιθυμία μας για οποιαδήποτε πολιτική συζήτηση. Κατ' αρχάς, το ερώτημα ναι ή όχι είναι για τα μπάζα. Σίγουρα ναι, για όποια το επιθυμεί. Μπορεί ο θεσμός να είναι συντηρητικός και να έχει όλα αυτά τα παρατράγουδα, αλλά δε μπορείς να απαγορεύεις σε κανέναν να διαθέτει το σώμα του όπως θέλει. Θέλεις να παντρευτείς, παντρέψου. Με γεια σου με χαρά σου. Το θέμα όμως είναι αλλού. Όλοι αυτοί, που δεν παντρεύονται από θέση, τι γίνονται; Γιατί, εκτός από την ετεροκανονικότητα, υπάρχει και η γαμοκανονικότητα. Οι μελλόνυμφοι ζητούν από την Πολιτεία-Κράτος τη νομιμοποίηση της σχέσης τους και την άδεια να δημιουργήσουν σχέσεις συγγένειας, πέραν των εξ αίματος. Κάτω να χτυπηθείς, αφρούς να βγάλεις απ' το στόμα, άλλος τρόπος δημιουργίας αναγνωρίσιμων και αναγνωρισμένων συγγενικών δεσμών μεταξύ βιολογικά άσχετων, δεν υπάρχει (πλην της υιοθεσίας αλλά πάλι αυτό προϋποθέτει το γάμο). Με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Γι' αυτό και το νταβαντούρι γύρω από το γάμο ήταν και είναι τέτοιου μεγέθους. Οι άνθρωποι που μπαίνουν στην εκκλησία ή το δημαρχείο, βγαίνουν άλλοι άνθρωποι από εκεί μετά το γάμο. Η πριμοδότηση των παντρεμένων, η αναγνώρισή τους, και όλες οι αλλαγές που συμβαίνουν, τόσο στο πραγματικό, όσο και στο συμβολικό επίπεδο της ζωής τους, επιτυγχάνονται με τον αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση όλων των υπολοίπων, άλλων, «εναλλακτικών» σχέσεων. Με τον τρόπο αυτό, που είναι κοινός σε πολλά πεδία της ζωής μας, καθορίζονται ιεραρχίες που σκοπό έχουν υποτίθεται την εύρυθμη και καλά οργανωμένη κοινωνική μας ζωή. Με τον τρόπο αυτό, αστυνομεύονται τα σώματα και οι ζωές μας. Έτσι εμείς, οι κουίαρ ντε, που δεν ονειρευτήκαμε να ντυθούμε νυφούλες, μένουμε εκτός νυμφώνος, που λέει και ο λαός μας. Και για όλους τους μη ετεροφυλόφιλους ποιο είναι το διακύβευμα; Να κάνουμε το γάμο το μοναδικό τρόπο δημιουργίας οικογένειας και για μας; Εγώ θέλω, όπως είπα, να κάνω παιδιά με τον τρανς γκόμενό μου. Και θα τα κάνω.
Φωτό : "Fag Marriage", του Joiseluis Divares. |